Het belang van een ruwvoeranalyse
Als paardengek kan het je bijna niet ontgaan zijn dat er steeds meer aandacht komt voor ruwvoeranalyses. In deze blog wil ik je, aan de hand van een praktijkvoorbeeld, laten zien waarom een analyse heel belangrijk kan zijn.
Mijn eigen foute inschatting
Dat belang van een analyse heb ik, op zeer pijnlijke manier, pas weer vastgesteld. Sinds een paar jaar staan Wada, Phantom en Pip weer op een pensionstal. Hoewel de eigenaar best wilde meedenken en (soms beperkt) open stond voor onze wensen, was eigen ruwvoer inkopen niet bespreekbaar. Dus ik heb (had) het te doen met het hooi dat ingekocht wordt.
Inmiddels staan er ongeveer 10 paarden die niet op de wei gaan, je kan je voorstellen dat de balen hooi dus redelijk snel op gaan. Op zich niet erg als al die pakken van dezelfde partij komen, maar dat is bij ons vaak niet het geval. Erg lastig als je suikergevoelige paarden hebt!
Goedkoop = duurkoop
Met enige regelmaat heb ik op eigen kosten een analyse laten doen, over het algemeen met een prima uitslag. Ik begon meer te vertrouwen op mijn ervaringen om het hooi te beoordelen op het uiterlijk. En laten we eerlijk zijn, iedere keer een paar tientjes extra om van 1 pak hooi duidelijkheid te hebben, wordt snel een kostbare aangelegenheid. Dat ging een hele tijd goed tot Phantom ineens naar hoefbevangen neigde. 🙁 Ik kan je vertellen dat de dierenarts een berg meer kost dan de analyses, om het maar niet over de stress te hebben.
Een aantal jaar geleden werden analyses op ruwvoer vrijwel niet gedaan voor paarden. Het aanbod was beperkt en vrij duur, zeker voor een particulier met kleinere partijen ruwvoer. Tegenwoordig kan je voor een paar tientjes al een eenvoudige ruwvoeranalyse laten doen bij onder andere Pavo en Havens.
Voorbeeld uitslag ruwvoeranalyse
Kijken en Voelen
Op het moment dat Phantom zich minder goed voelde waren we bijna aan het eind van een pak hooi. Ik heb daarvan een analyse laten maken en ook van het pak hooi dat daarna open ging. Eerlijk gezegd viel ik bijna van mijn stoel bij het zien van de uitslag, maar daarover dadelijk meer.
Kleur
Wanneer je de kwaliteit, of vaak de voedingswaarde, probeert in te schatten dan kan je naar een paar dingen kijken. Laten we beginnen met de kleur. Op de foto hieronder zie je twee plukken hooi liggen. Zoals je ziet, er is amper verschil. Beide plukken zijn nagenoeg gelijk; eerder groen dan geel.
Links ligt hooi van het pak dat open was, rechts is het hooi van het nieuwe pak.
Grof of fijn
Een tweede indicatie voor de voedingswaarde is de grofheid van het hooi. Hoe fijner het hooi aanvoelt, hoe meer voeding er over het algemeen in zit. Wanneer je deze twee plukken hooi bekijkt dan is de conclusie dat het beide redelijk fijn is. De linker partij is nog iets fijner dan de rechter partij.
Links ligt hooi van het pak dat open was, rechts is het hooi van het nieuwe pak.
Fase van de bloei
Wanneer het gras gemaaid wordt voordat het in bloei is gekomen, dan zit de energie van de plant nog in de stengel. Dit resulteert in hooi met een hogere voedingswaarde. Is het gras in bloei op het moment van maaien? Dan is de meeste energie opgeslagen in het graszaad en heeft het hooi een lagere voedingswaarde.
Om dit te beoordelen moet je dus op zoek gaan naar grasaren in het hooi. Een belangrijke uitzondering hierop is overigens graszaadhooi.
Even terug naar de twee plukken hooi van dit verhaal: in beide balen kon ik verschillende grasaren ontdekken. Ook vond ik verschillende soorten grasaren, wat betekent dat er verschillende grassoorten op het perceel gegroeid hebben.
In het hooi dat links (open pak) ligt waren iets meer aren te zien dan rechts (nieuwe pak).
Mijn inschatting
Op basis van de kleur, geur, aren en grofheid was mijn inschatting dat de partijen redelijk overeen zouden komen. Gezien de kleur en de fijnheid vermoedde ik dat er waarschijnlijk wat meer suiker in zou zitten dan dat ideaal is voor Phantom. Wellicht dat de linkse partij, het open pak, nog wel iets hoger in voedingswaarde zou zitten, maar geen grote verschillen.
De uitslag
Ik schrok me een ongeluk toen ik de uitslagen terug kreeg!
Ruwvoeranalyse open pak (links)
Ruwvoeranalyse volgende pak (rechts)
De twee verschillende pakken hooi, die qua uiterlijk zo op elkaar lijken, zijn totaal anders. De linker analyse gaat over de baal die open was op het moment dat Phantom ziek werd. Zoals je kan zien zat er behoorlijk veel energie in. Dit wordt aangegeven in het bovenste, gele, diagram. Maar vooral de onderste (roze) diagram is verbluffend. Er zit meer dan 13% suiker in dit hooi. Veel te veel voor Phantom.
De uitslag van de rechter pluk, de nieuwe baal, is juist prima. Het energie gehalte is voor Wada en Pip wat veel, maar verder prima voor recreatiepaarden. Ook het suikergehalte is heel netjes: tussen 5,5% en 7,5%.
Wijze les
De beide balen lijken dus totaal niet op elkaar en de tranen stonden bijna in mijn ogen. Doordat ik het niet noodzakelijk achtte om alle balen te testen had ik mijn pony’s totaal ongeschikt hooi gevoerd.
Moraal van deze blog: het is heel erg nuttig om op basis van wat je ziet, ruikt en voelt een inschatting te kunnen maken van het ruwvoer. Echter: heb je een paard of pony dat gevoelig is voor suiker of snel te dik wordt? Dan is het doen van een analyse echt noodzaak.
